Οι δεκαπέντε μέρες που το Υπουργείο Υγείας έγινε όντως Υπουργείο Αλληλεγγύης

Οι δεκαπέντε μέρες που το Υπουργείο Υγείας έγινε όντως Υπουργείο Αλληλεγγύης

αναδημοσίευση από τα Ενθέματα της Αυγής 

του Απόστολου Σαμπαζιώτη

Οι εργαζόμενοι στην ψυχική υγεία και την ειδική αγωγή από το 2005 ζούμε με όρους «μνημονίου»: οι δομές ειδικής αγωγής και αποασυλοποίησης –ξενώνες, οικοτροφεία, κέντρα ημέρας κλπ.–  υποχρηματοδοτούνται συστηματικά, μισθοί και λειτουργικά έξοδα καθυστερούν μήνες, με αποτέλεσμα κατά καιρούς να βρισκόμαστε σε κινητοποιήσεις.

Το καλοκαίρι του 2011, το Μεσοπρόθεσμο έδωσε τη χαριστική βολή: το Υπουργείο Οικονομικών σταματούσε τη χρηματοδότηση των δομών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, εν μέσω εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Σωματεία και εργαζόμενοι, μαζί με συναδέλφους της αντιμετώπισης της εξάρτησης, οργανώσαμε τότε μαζικές κινητοποιήσεις και πετύχαμε τη συνέχιση της χρηματοδότησης μέχρι περίπου τα τέλη της χρονιάς. Σύντομα ξαναβρεθήκαμε μπροστά στην απόφαση μείωσης του προϋπολογισμού του 2012 κατά 55%, πράγμα που σήμαινε την κατάρρευση των υπηρεσιών και της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, το κλείσιμο δομών και ξενώνων, την εγκατάλειψη παιδιών, εφήβων και ενηλίκων στους οποίους παρέχουμε υπηρεσίες, τη δημιουργία ασύλων, και την ανεργία για τους εργαζόμενους. Ήδη οι εργασιακές συνθήκες έχουν επιδεινωθεί σημαντικά: ανασφάλεια, απολύσεις, μη ανανεώσεις συμβάσεων, αλλαγές συμβάσεων από οκτάωρο σε τετράωρο. Έτσι, την Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου οργανώσαμε κινητοποίηση και διαμαρτυρία στο υπουργείο Υγείας.

Με μια αυθόρμητη κίνηση, αποφασίσαμε να παραμείνουμε στο Υπουργείο διεκδικώντας τα αυτονόητα για την ψυχική υγεία και την ειδική αγωγή. Η εμπειρία του αγώνα του Σεπτέμβρη, τα αδιέξοδα της δουλειάς μας και η ανθρωπιστική κρίση που ζούμε αρκούσαν για να μας πείσουν. Έτσι, περνούσαμε τις μέρες και τις νύχτες μας στο ισόγειο του υπουργείου: ορίσαμε βάρδιες, ανταλλάσσαμε ιδέες, μιλούσαμε για τις αλλαγές γύρω μας, την καθημερινότητα στους χώρους εργασίας, τη ματαίωση και τον ενθουσιασμό μας, συναντιόμασταν στις συνελεύσεις. Αρχίσαμε να φέρνουμε φαγητά στην κατάληψη, να παίζουμε μουσική και να τραγουδάμε: μετά από καιρό κοινών συναντήσεων, τώρα πια συνδεόμασταν ουσιαστικά! Την Κυριακή 12 Φλεβάρη, την ημέρα της άγριας καταστολής και ψήφισης του Μνημονίου 2, αυτό που κατακτούσαμε με την παρουσία μας στην κατάληψη μας ανακούφισε από το συνηθισμένο συναίσθημα της ήττας μετά από κάθε διαδήλωση.

Παρά το ότι μέρα με τη μέρα αυτοί που καταφέρναμε να εντάξουμε την κατάληψη στην καθημερινότητά μας δεν ήμασταν όσοι στην αρχή, καθημερινά κατέφθαναν μηνύματα συμπαράστασης, δημοσιογράφοι από την Ελλάδα και άλλες χώρες, ψηφίσματα από σωματεία και εργαζόμενους από την υγεία και αλλού. Έτσι, αποφασίσαμε να επιδιώξουμε το συντονισμό όσων χώρων της υγείας πλήττονται από την πολιτική της κυβέρνησης και της τρόικας, με στόχο τη δημιουργία Πανυγειονομικού Συντονιστικού. Η συσπείρωση ανθρώπων από διαφορετικούς χώρους στις συνελεύσεις έδειξε ότι η ανάγκη αυτή δεν ήταν μόνο δική μας: συνάδελφοι από την αντιμετώπιση της εξάρτησης, νοσοκομεία, υπουργεία, συνάνθρωποί μας που λαμβάνουν τις υπηρεσίες μας και εκπρόσωποι των οικογενειών τους ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας. Η αίσθηση ότι δεν είμαστε πια μόνοι ήταν διάχυτη. Την Πέμπτη 23 του Φλεβάρη, σε μια πανηγυρική Συνέλευση, ύστερα από πορεία διαμαρτυρίας στη Βουλή και τη ΓΣΕΕ, αποφασίσαμε να λήξουμε τη κατάληψη και να συνεχίσουμε τον αγώνα μας στους δρόμους, στους χώρους δουλειάς μας, στα σωματεία, στο Πανυγειονομικό Συντονιστικό. Δυο βδομάδες μετά, ο σκοπός της κατάληψης είχε δικαιωθεί: δημιουργήσαμε ένα δημόσιο χώρο, όπου συναντηθήκαμε εργαζόμενοι και απολυμένοι από αρκετούς χώρους με όπλο την ελπίδα ότι μπορούμε να αλλάξουμε κάτι.

Αυτές τις δύο εβδομάδες καταφέραμε να δώσουμε το δικό μας νόημα στο πώς στεκόμαστε απέναντι στην κρίση, στις αποφάσεις που απαξιώνουν τη δημόσια υγεία, που υποβαθμίζουν την ποιότητα της ζωής μας και τη δημοκρατία. Με το να απεγκλωβιστούμε από τη μοναξιά και το συναίσθημα του αβοήθητου μπροστά σε αποφάσεις που παίρνονται για εμάς χωρίς εμάς, νιώσαμε τη δύναμή μας. Το επόμενο βήμα είναι να μοιραστούμε και με άλλους συναδέλφους και συνανθρώπους μας αυτή μας την εμπειρία, να τη συμπεριλάβουμε στον τρόπο ζωής μας και στη δουλειά μας. Άλλωστε, είμαστε ό,τι κάνουμε για να αλλάξουμε αυτό που είμαστε.

O Απόστολος Σαμπαζιώτης είναι ψυχολόγος