Καταρρίπτοντας την προκατάληψη

 αναδημοσίευση από το thebest.gr

Του Νίκου Βαρθολομάτου - Εργαζόμενου ΣΟΨΥ Πάτρας

«Κάποτε μας έλεγαν τρελούς, μετά μας είπαν ψυχικά πάσχοντες. Πότε θα μας πουν ανθρώπους;»

Σύνθημα γραμμένο σε πανό, σε συλλαλητήριο για την αναβάθμιση των δικαιωμάτων των ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία στην Αθήνα τρία χρόνια πριν. Αν και έχουν περάσει τρία χρόνια λοιπόν από τότε, δεν έχει αλλάξει σχεδόν τίποτα, τόσο στον τομέα της αναβάθμισης των δικαιωμάτων των ανθρώπων αυτών, όσο και στην αντιμετώπιση τους από το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού της χώρας μας.

Η αλήθεια είναι πως η πραγματικότητα που βιώνουν στην καθημερινότητα τους οι άνθρωποι αυτοί είναι το λιγότερο δύσκολη, με την προκατάληψη και τον στιγματισμό να τους ακολουθεί σε κάθε έκφανση της ζωής τους. Προκατάληψη και στιγματισμός που δεν θα έπρεπε να έχουν θέση σε κοινωνίες της εποχής μας.

Δυστυχώς λόγω της έλλειψης ενημέρωσης, χαμηλού μορφωτικού επιπέδου και μεγαλοποίησης περιστατικών από τα ούτως ή άλλως υπερβολικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, ο τρόπος που ο πληθυσμός αυτής της χώρας ανταποκρίνεται στο συγκεκριμένο θέμα είναι επί το πλείστον ρατσιστικός και παραπέμπει σε μεσαιωνικού τύπου λογικές.

Λογικές με την μεταφορική χρήση φυσικά της λέξης γιατί λογική κυριολεκτικά δεν υπάρχει. Ο παραλογισμός και η άγνοια προκαλούν φόβο και ο φόβος οδηγεί τους ανθρώπους σε οδούς αποκλεισμού και απομόνωσης του διαφορετικού. Αν προσπαθήσει κάποιος να πλησιάσει τους ανθρώπους που με περίσσια άνεση αποκαλεί τρελούς και γελάει σκεπτόμενος σκηνές από ταινίες τρόμου, θα διαπιστώσει πως δεν διαφέρουν σε τίποτα από αυτόν και τους υπόλοιπους «λογικούς» ανθρώπους.

Ζώντας καθημερινά επί τέσσερα συναπτά έτη με ανθρώπους που έχουν νοσήσει και νοσηλευτεί, λόγω της δουλειάς μου, έχω να σας διαφωτίσω για τα ακόλουθα. Οι άνθρωποι που όλοι εσείς φοβάστε και αποφεύγετε δεν είναι καθόλου επικίνδυνοι. Επικίνδυνη είναι η αμάθεια και για να ακριβολογήσω η ημιμάθεια. Ο ψυχικός τους κόσμος, αυτός που υποτίθεται ότι νοσεί, είναι πολύ πιο πλούσιος σε συναισθήματα από τον δικό σας.

Οι συζητήσεις που μπορείς να κάνεις μαζί τους, λόγω των εμπειριών τους, μοναδικές. Η ανάγκη τους για επικοινωνία ειλικρινής, δίχως τυπικότητες, μακριά από το ψεύτικο ενδιαφέρον των καιρών μας. Η αγωνία τους για την εύρεση εργασίας συνεχής. Δεν είναι τεμπέληδες που τρώνε τα λεφτά του κράτους.

Ζουν σε εργασιακή ανέχεια λόγω των αντιλήψεων που εσείς έχετε. Θέλουν να μαθαίνουν κάθε μέρα κάτι νέο, είναι ανοικτοί σε καινούριες ιδέες, ικανοποιούνται με τα απλά, επιζητούν την πνευματική τους πρόοδο. Δεν μένουν στάσιμοι. Είναι πρόθυμοι να σε βοηθήσουν σε ότι και να χρειαστείς και ανά πάσα στιγμή. Έχοντας ζήσει στιγμής έντονης δυστυχίας, ξέρουν τι σημαίνει να είσαι ευτυχισμένος.

Οι άνθρωποι αυτοί, που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από εσάς, αντιμετωπίζονται σαν άνθρωποι δεύτερης διαλογής, σαν παρακατιανοί, σαν επικίνδυνοι. Και αυτό που δυστυχώς έχω διαπιστώσει με μεγάλη μου θλίψη είναι ότι, με εξαίρεση ορισμένες φωτεινές εξαιρέσεις, η προκατάληψη ξεκινά μέσα από το ίδιο τους το οικογενειακό περιβάλλον. Ρωτώ λοιπόν χωρίς να περιμένω βέβαια απάντηση. Πως περιμένετε να αντιμετωπίσει η κοινωνία τους ανθρώπους σας αν εσείς οι ίδιοι κρύβεστε στα σπίτια σας; Πως περιμένετε να τους βοηθήσετε αν δεν αποδέχεστε ολοκληρωτικά την ασθένεια τους;

Προσωπικά και έχοντας πλέον αρκετή εμπειρία όσον αφορά την συναναστροφή μου με τους μοναδικούς αυτούς ανθρώπους, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον καθένα τους ξεχωριστά που με έχουν αγκαλιάσει, που μου δείχνουν την αγάπη τους καθημερινά, που ώθησαν την σκέψη μου ώστε να πάρει δρόμους που δεν είχε δοκιμάσει μέχρι τώρα, που γέμισαν την ψυχή μου με χαρές, που με κάνουν να γελάω με τις αναπάντεχες ατάκες τους, που με εμπιστεύονται και που με συμβουλεύονται.

Θέλω από το μέρος μου να τους πω πως στα μάτια μου δεν διαφέρουν σε τίποτα από τους υποτιθέμενους υγιείς ανθρώπους-και αυτό είναι κάτι που θέλω να το πιστέψουν και οι ίδιοι βαθιά-πως θα είμαι κοντά τους ότι και να χρειαστούν, είτε από την τωρινή θέση, είτε από όποια μελλοντική και πως θα προσπαθώ καθημερινά να κάνω ότι μπορώ για να αποκτήσουν μια καλύτερη ζωή. Είναι αναφαίρετο δικαίωμα τους άλλωστε. Και αξίζουν να ζουν ζωές γεμάτες κατανόηση, ίσες ευκαιρίες, αγάπη, φιλία και μόνιμα χαμόγελα.