Στις
ψυχιατρικές δομές δουλεύουν πολλοί εργαζόμενοι από διάφορους κλάδους.
Ψυχίατροι, ψυχολόγοι, νοσηλευτές, γραμματείς, πρόεδροι, διευθυντές και
διοικητές. Όλοι φροντίζουν για την ευημερία των ανθρώπων που
νοσηλεύονται ή επισκέπτονται τη δομή, ο καθένας από τη θέση του και με
το ρόλο που του έχει αποδοθεί.
Ο καθένας έχει το δικό του μοναδικό βλέμμα. Ο ψυχίατρος βλέπει ιατρικά. Ο νοσηλευτής πιο κοντά, στη βάση μιας καθημερινής και αναγκαίας φροντίδας. Οι γραμματειακοί υπάλληλοι είναι περισσότερο αποστασιοποιημένοι και οι διευθυντές διαχειρίζονται μια δημόσια επιχείρηση.
Ανάμεσα σ’ αυτούς τους ανθρώπους ξεχωρίζουν όσοι βλέπουν, ακούν, αισθάνονται και ζουν μαζί με τους τροφίμους. Όσοι βλέπουν απέναντί τους έναν άνθρωπο. Τον βλέπουν «τώρα», μα δεν ξεχνούν πως είχε ένα «πριν» και έχει αναπόσπαστο δικαίωμα σ’ ένα «μετά». Οι άνθρωποι αυτοί δεν αυτοπροσδιορίζονται με τις ταμπέλες του επαγγελματικού και κοινωνικού τους ρόλου, αλλά εργάζονται με βάση τον άνθρωπο και μαζί του.
Τι πραγματικά, όμως, συμβαίνει με τα άτομα που αντιμετωπίζουν μια ψυχική ασθένεια; Τα πράγματα συχνά ξεφεύγουν και περιπλέκονται… Ο νοσηλευτής φροντίζει έναν άνθρωπο που παύει να είναι ελεύθερος και ο ψυχίατρος θεραπεύει συμπτώματα, εξυπηρετώντας επιμελώς τα συμφέροντα μιας ιατρικοποιημένης κοινωνίας. Και στην άλλη όχθη του ποταμιού; Αυτός που βαφτίζεται απ’ όλους «ο μανιοκαταθλιπτικός», «ο σχιζοφρενής», «ο τρελός». Είναι απίστευτο το πόσο μεγάλη ένταση μπορούν να χωρέσουν οι λέξεις – προκαταλήψεις, διακρίσεις, απομόνωση. Ο ψυχικά ασθενής στην κοινωνία μας είναι για πάντα αυτό. Χάνει την ταυτότητά του. Χάνει το μέλλον του. Διαγιγνώσκεται, φροντίζεται, παρακολουθείται και ποτέ δε θεραπεύεται. Σε μια κοινωνία που οι λέξεις δεν μπορούν να φυλακιστούν, αλλά έχουν τη δύναμη να φυλακίσουν.
Και τελικά τι είναι τρέλα; Να περιθωριοποιείς το γείτονα, τον συγγενή, τον συνάδελφο, τον σύντροφο, να κρατάς αποστάσεις και να τοποθετείς τον εαυτό σου έξω από «αυτά», να αποκλείεις εργασιακά κοινωνικά και προσωπικά. Να κρίνεις αυστηρά, χωρίς να γνωρίζεις ολόκληρη την ιστορία. Τρέλα τελικά δεν είναι να χάνεις τα λογικά σου, αλλά να χάνεις όλα τ’ άλλα εκτός απ’ τα λογικά σου (Ο Δωδεκάλογος της τρέλας, μέλη ομάδας αυτοβοήθειας του ΣΟΦΨΥ Ν. Σερρών).
Σίγουρα ξεχωρίζουν στο πλήθος φωνές που τάσσονται υπέρ μιας διαφορετικής κατανόησης και απάντησης στον ανθρώπινο πόνο, στοχεύοντας σε σφαιρικές και ολοκληρωμένες παρεμβάσεις και όχι σε έλεγχο συμπτωμάτων και επινόηση όλο και περισσότερων αφηρημένων διαγνωστικών κατηγοριών. Γι’ αυτούς τα άτομα με ψυχική ασθένεια δε διαφέρουν σε τίποτα από εμένα και εσένα. Είναι στην ίδια όχθη. Κι αν δεχτώ έστω για μια στιγμή ότι πέρασαν απέναντι, μπόρεσαν να χτίσουν τη γέφυρα και να ξανασταθούν στα πόδια τους, έτοιμοι ν’ αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της ζωής με μεγαλύτερη δύναμη. Ο καθένας μας οφείλει να στηρίξει αυτήν την πορεία. Χωρίς μεριές, χωρίς διαχωρισμούς, μόνο με ανθρώπους και όμορφα τοπία, όπου ο καθένας θα μπορεί να βγει κερδισμένος από τις εμπειρίες του άλλου.
Μαρίνα Τυχάλα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου