Θεσσαλονίκη: «Το εργοτάξιο της τρέλας»

“Δεν κλαίω γι αυτά που πέρασα, αλλά για αυτά που θα περάσω” γράφει ο τοίχος του “Εργοταξίου της Τρέλας”, και παραδίπλα είναι γραμμένα: “Η λευτεριά είναι μια πληγή που όλο αίμα τρέχει”, “Να κρύβομαι στο τίποτα και στις παραλλαγές του”, “Όταν βγαίνεις απ΄ εδώ ξεκινάς απ΄ το μηδέν κι αυτό είναι μαγεία, είναι το καλό”.

Πρόκειται για σκέψεις που κατέγραψαν ψυχικά ασθενείς στους τοίχους του Δ΄ Τμήματος Οξέων (περιστατικών) του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκη, σκέψεις που σύντομα θα “πάψουν” να υπάρχουν καθώς η διοίκηση του Νοσοκομείου αποφάσισε να βάψει την κλινική εν μέσω φημολογιών για το κλείσιμό της ή και τη μετακίνησή της σε γενικό νοσοκομείο.

Ως “Eργοτάξιο της Τρέλας” χαρακτήρισε το Δ΄ Τμήμα Οξέων του ΨΝΘ, η ψυχίατρος διευθύντρια ΕΣΥ, Αναστασία Μαστρογιάννη. κατά τη διάρκεια ημερίδας για την ψυχική υγεία με θέμα “Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, λίγο πριν το τέλος;”.

“Στα 25 χρόνια αιώνα που λειτουργούν τα Τμήματα Οξέων στο ΨΝΘ νοσηλεύτηκαν 18.379 ασθενείς. Υπολογίζεται ότι ετησίως γίνονται γύρω στις 1.500 εισαγωγές με μέση διάρκεια νοσηλείας περίπου 20 ημέρες. Το 2012 στα Δ΄ Οξέα είχαμε 280 νοσηλείες, από 261 ασθενείς” επισήμανε η κ Μαστρογιάννη.

Σκιαγραφώντας το προφίλ των ασθενών που νοσηλεύονται στα Οξέα ανέφερε ότι πρόκειται κυρίως για άνδρες, μέσης ηλικίας, ψυχωτικούς (περίπου 50% σχιζοφρένεια και άλλες ψυχώσεις), και χαμηλού κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου. Το 12% περίπου είναι μετανάστες και το ποσοστό αυτό είναι διπλάσιο από εκείνο που ήταν το 2001.

“Το 2001 μόλις 3,3% των ασθενών ήταν ανασφάλιστοι και 26% ήταν ασφαλισμένοι στην Πρόνοια. Το 2009, στην αρχή της οικονομικής κρίσης, το ποσοστό των ανασφάλιστων εκτοξεύτηκε στο 11,3% και μαζί με τους Προνοιακούς ασθενείς αποτελούσαν το 40% των νοσηλευόμενων. Η ίδια η διοίκηση του νοσοκομείου παραδέχεται ότι οι ασφαλισμένοι της Πρόνοιας (εσωτερικοί και εξωτερικοί) σήμερα αποτελούν το 50% των εξυπηρετούμενων και καλύπτουν το 70% της φαρμακευτικής δαπάνης. Οι ασθενείς που νοσηλεύονται στα Οξέα υπολογίζεται ότι αποτελούν περίπου το 20% των εισαγωγών. Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση απέτυχε να τους εμπεριέξει. Οι όλο και πιο επιβαρυμένες οικογένειες αδυνατούν να τους στηρίξουν. Η κοινωνία τους απορρίπτει” πρόσθεσε η κ Μαστρογιάννη.

Σημείωσε δε πως τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά περνούν την πύλη των Οξέων με εισαγγελικές εντολές άστεγοι, μετανάστες χωρίς χαρτιά ή κρατούμενοι. Τι γίνεται με αυτούς τους ανθρώπους;

“Συνήθως φεύγουν όπως ήρθαν γιατί κι εμείς αδυνατούμε να βοηθήσουμε. Μόνο που εμείς, τουλάχιστον προσπαθούμε και καμιά φορά βρίσκουμε μία λύση. Και μια και μιλάμε για ακούσιες νοσηλείες, όταν δημοσιεύτηκε ο ν. 2071/92, όπου ορίζονταν οι προϋποθέσεις ακούσιας νοσηλείας αποτέλεσε μια επανάσταση διότι για πρώτη φορά γινόταν μια προσπάθεια να προστατευτούν τα δικαιώματα των ψυχικά ασθενών, να αποφευχθούν ασυλικές πρακτικές και να σταματήσει η κατάχρηση των ψυχιατρικών νοσηλειών. Τα νούμερα όμως λένε πως κάτι πήγε λάθος. Το 2001 οι ακούσιες νοσηλείες αποτελούσαν το 27,5% των εισαγωγών. Το 2009 ανήλθαν στο 38,5% και σήμερα πλέον βρίσκονται στο 50% περίπου. Σχεδόν τετραπλάσιος αριθμός από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Δεν είναι της παρούσης να συζητήσουμε το τι φταίει, όμως σίγουρα η αύξηση αυτή δείχνει και την ‘ποιότητα’ της ψυχιατρικής περίθαλψης στην Ελλάδα” είναι η απάντηση της κ. Μαστρογιάννη.

Υποστήριξε ακόμη ότι με τα ολοένα αυξανόμενα ποσοστά ακούσιων νοσηλειών, με τους ολοένα αυξανόμενους ρυθμούς αποχώρησης προσωπικού και με τα σχέδια κινητικότητας σύντομα τα Τμήματα Οξέων θα λειτουργούν κάτω από τα όρια ασφαλείας.

“Την παρούσα στιγμή δεν έχει νόημα να διαφωνούμε για την, σε θεωρητικό επίπεδο, αναγκαιότητα της ύπαρξης ή μη των Οξέων. Αν δεν κλείσουν, θα πρέπει να παλέψουμε για τη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας τους, για τη διόρθωση των στρεβλώσεων σε σχέση με το ανθρώπινο δυναμικό και την ποιότητα φροντίδας και για την ταυτόχρονη ανάπτυξη δομών στην κοινότητα. Και αν πρέπει τελικά να κλείσουν, ως επαγγελματίες στο χώρο της ψυχικής υγείας δεν είναι δυνατό να αποδεχτούμε να κλείσουν χωρίς πρώτα να εξασφαλιστεί η - μέσα από ένα οργανωμένο σχέδιο που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού- δημιουργία νέων δομών και υπηρεσιών που θα παρέχουν ολοκληρωμένη ψυχιατρική φροντίδα” κατέληξε η κ Μαστρογιάννη.

Το τμήμα Ακατολόγιστων του ΨΝΘ

Συνολικά 58 άτομα νοσηλεύονται σήμερα στο Τμήμα Ακαταλόγιστων του ΨΝΘ, το οποίο από το 1988 καλύπτει όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Μόνο το 1/3 από αυτούς είναι από το νομό Θεσσαλονίκης ενώ οι υπόλοιποι προέρχονται από περιοχές της Μακεδονίας, της Θράκης και της Θεσσαλίας. Στην πλειονότητά τους (80%) έχουν διαπράξει ανθρωποκτονία ή απόπειρα ανθρωποκτονίας, ενώ τα υπόλοιπα αδικήματα αφορούν πρόκληση σωματικής βλάβης, φθορές ξένης περιουσίας και εμπρησμούς. Όσον αφορά τις διαγνώσεις τους, πρόκειται κυρίως για σχιζοφρένεια (90%).

Τα στοιχεία αυτά παρουσίασε στη διάρκεια της ημερίδας η επιμελήτρια Β' του Τμήματος Ακαταλόγιστων του ΨΝΘ, Μαρία Μαρκοπούλου

“Ο νομοθέτης επιβάλει την αθώωση του ατόμου για το αδίκημα που διέπραξε και διατάσσει τον εγκλεισμό του σε δημόσιο ψυχιατρικό νοσοκομείο γιατί κρίνεται επικίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια. Οι ασθενείς αυτοί θεωρούνται έγκλειστοι και επικίνδυνοι και ως εκ τούτου απαγορεύεται η χορήγηση θεραπευτικών αδειών καθώς και κάθε είδους έξοδος από το χώρο του ΨΝΘ. Το τμήμα λειτουργεί με συνθήκες ανοικτής νοσηλείας, όπως και τα υπόλοιπα τμήματα του νοσοκομείου, με αποφάσεις των επιστημονικών και διοικητικών συμβουλίων από την ίδρυσή του. Ο χαρακτηρισμός ενός εγκληματία ως ακαταλόγιστου τον οδηγεί στο ψυχιατρείο, όπου όμως στόχος είναι η θεραπεία και όχι η φύλαξη. Οι δικαστές είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί να διατάξουν την έξοδο του ασθενούς και έτσι οι ασθενείς οδηγούνται σε ισόβιο εγκλεισμό για μη ιατρικούς λόγους” επισήμανε η κ.Μαρκοπούλου.

Παράλληλα τόνισε ότι είναι απαραίτητη η οργάνωση εξειδικευμένων υπηρεσιών ψυχικής υγείας που θα εξασφαλίσουν την έγκαιρη αντιμετώπιση των περιστατικών αυτών και την εκτίμηση της επικινδυνότητας κατά περίπτωση και πρότεινε: ίδρυση και λειτουργία Ψυχιατροδικαστικής Επανενταξιακής Μονάδας, ίδρυση και λειτουργία Οικοτροφείου με χρηματοδότηση ΕΣΠΑ, λειτουργία Εξωτερικού Ιατρείου Ψυχιατροδικαστικής και μεταφορά των ηλικιωμένων ασθενών σε ψυχογηριατρικά οικοτροφεία.

πηγή: http://www.agelioforos.gr