Περί ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων

αναδημοσίευση από το psi-action 

 

Αθήνα, 3 Ιουλίου 2013

Με αυτή την επιστολή θα ήθελα να ενημερώσω όποιον ενδιαφέρεται για τα ακόλουθα:

Στις 14 Αυγούστου 2012 με το υπ' αρ. πρωτ. Υ5β/οικ. 79011 έγγραφό της η Δ/νση Ψυχικής Υγείας απέστειλε στους φορείς που έχουν στην ευθύνη τους μονάδες ψυχικής υγείας πίνακα που περιελάμβανε ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα (ονοματεπώνυμο χρηστών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, ημερομηνία προσέλευσης, ΑΜΚΑ, κλπ) και ζήτησε να επιστραφεί συμπληρωμένος με ταυτόχρονη κοινοποίηση στη “Μονάδα Υποστήριξης του υπουργείου υγείας ...” (ΜΥΠ), έργο που υλοποιούν δύο ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στην ελεύθερη αγορά, μια κερδοσκοπική (Διαδικασία ΑΕ) και μια μη κερδοσκοπική (Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου). Καμία από τις δύο δεν έχει σχέση με την υπόθεση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης ή την ψυχική υγεία εν γένει.

Γνωρίζετε ότι η διαβίβαση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων απαγορεύεται από την κείμενη νομοθεσία. Ακόμη και όταν αυτός που ζητά τη διαβίβαση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων είναι δημόσια αρχή ή δικαστήριο πρέπει να γνωρίζει σε αυτόν που τα κατέχει βάσει ποιου νόμου ή δικαστικής απόφασης τα ζητά, το λόγο και το σκοπό της διαβίβασής τους, τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει ενδεχόμενη επεξεργασία τους καθώς και το ονοματεπώνυμο, την ιδιότητα και άλλα στοιχεία ταυτότητας του υπεύθυνου επεξεργασίας. Όποιος ζητά και γίνεται αποδέκτης αλλά και όποιος διαβιβάζει ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα χωρίς να έχουν τηρηθεί όσα προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία έχει πειθαρχικές, ποινικές και αστικές ευθύνες. Είναι ευνόητο ότι σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται η διαβίβαση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων σε εταιρείες της αγοράς για τις οποίες μάλιστα δεν είναι γνωστό αν κατέχουν άδεια τήρησης αρχείου και επεξεργασίας ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων από την αρμόδια Αρχή.

Για όλους αυτούς τους λόγους ο φορέας για τον οποίο εργάζομαι ζήτησε με έγγραφό του προς τη Δ/νση Ψυχικής Υγείας να ενημερωθεί, όπως επιβάλλει η σχετική νομοθεσία, για τα ακόλουθα: (α) ποιος ο λόγος και ο σκοπός που η Δ/νση ζητά αυτά τα δεδομένα (β) ποιος (ονοματεπώνυμο, ιδιότητα, κλπ) θα τα διαχειριστεί (γ) ποιος ο τρόπος και ο σκοπός της επεξεργασίας, (δ) βάσει ποιου νόμου ή δικαστικής απόφασης νομιμοποιείται να ζητά αυτά τα δεδομένα (ε) αν τόσο η Δ/νση Ψυχικής Υγείας όσο οι επιχειρηματίες στους οποίου θα έπρεπε να κοινοποιηθούν τα δεδομένα είχαν εφοδιαστεί με σχετική άδεια από την αρμόδια Αρχή. Επίσης ζητήθηκε η διαβεβαίωση πως ο φορέας δεν θα παρανομήσει αν συμμορφωθεί στην εντολή της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας.

Απάντηση δεν δόθηκε ποτέ (γεγονός που δεν εκπλήσσει καθώς η Δ/νση Ψυχικής Υγείας τον τελευταίο καιρό αποφεύγει να απαντήσει σε οποιοδήποτε ερώτημα, αίτημα κλπ της έχει απευθυνθεί).

Εχθές κυκλοφόρησε άλλο έγγραφο από τη Δ/νση Ψυχικής Υγείας με το οποίο οι φορείς εντέλλονται να συμπληρώνουν και να αποστέλλουν σε μηνιαία βάση στη Δ/νση Ψυχικής Υγείας και τη ΜΥΠ πίνακες με ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των χρηστών των υπηρεσιών προκειμένου να επιχορηγούνται για τις υπηρεσίες που παρέχουν.

Σας καθιστώ γνωστό ότι με έγγραφό της η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα έχει ενημερώσει εγγράφως από τις 30/05/2013 τη Δ/νση Ψυχικής Υγείας πως δεν νομιμοποιείται να ζητά ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και σε κάθε περίπτωση, ακόμη κι αν αποκτήσει νομική βάση για κάτι τέτοιο, πρέπει να ενημερώσει την Αρχή και να λάβει σχετική άδεια. Οποιοσδήποτε δεν έχει άδεια συλλογής, διαχείρισης, επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων παρανομεί αν τα κατέχει, τα επεξεργάζεται κλπ. Σε αυτό το σημείο χρειάζεται να διευκρινιστεί ότι και ο ΑΜΚΑ είναι ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο καθώς επιτρέπει την ταυτοποίηση του κατόχου του. Η Δ/νση Ψυχικής Υγείας παρά τη σχετική επισήμανση της αρμόδιας Αρχής συνεχίζει να παρανομεί και να εκθέτει την πολιτική ηγεσία του υπουργείου υγείας.

Συνάγεται εύκολα το συμπέρασμα πως όσοι από τους φορείς συμμορφώθηκαν αβασάνιστα στην εντολή της Δ/νσης Ψυχικής Υγείας και έστειλαν τον περασμένο Αύγουστο ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα χρηστών των υπηρεσιών τους παρανόμησαν. Ακόμη περισσότερο παρανόμησαν αν τα κοινοποίησαν στη ΜΥΠ. Οι φορείς που από τούδε και εφεξής αποστέλλουν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα σε μηνιαία βάση απαντώντας θετικά στη νέα εντολή της Δ/νσης Ψυχικής Υγείας θα συνεχίσουν να παρανομούν.

Ελπίζω να κινητοποιηθούν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι (εργαζόμενοι, χρήστες, οικογένειες) αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες υπεράσπισης των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους, αξιοποιώντας και τις δυνατότητες που τους δίνει ο νόμος ώστε να μπει φρένο στην αυθαιρεσία των πρόσκαιρων, ευκαιριακών ή μόνιμων “αρμοδίων” του υπουργείου υγείας.

Νίκος Γκιωνάκης

Ψυχολόγος

Επ. Υπεύθυνος Κέντρου Ημέρας Βαβέλ («Συν-ειρμός» ΑμΚΕ Κοιν. Αλληλεγγύης)